Trong kỷ nguyên công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) và robot đang dần xuất hiện trong nhiều lĩnh vực như sản xuất, logistics, tài chính và cả y tế. Câu hỏi đặt ra: Liệu ngành Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng có bị robot hay AI thay thế hoàn toàn trong tương lai? Câu trả lời là: Không – hoặc ít nhất là không thể thay thế hoàn toàn.
Vật lý trị liệu – Nghề của sự thấu cảm, cần “bàn tay con người”
Khác với những ngành nghề mang tính lặp lại hay thiên về xử lý số liệu, Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng (VLTL & PHCN) là lĩnh vực đòi hỏi sự tương tác sâu sắc giữa con người – người bệnh và kỹ thuật viên.
Các kỹ thuật viên không chỉ thực hiện các thao tác hỗ trợ vận động, xoa bóp, châm cứu, điện trị liệu… mà còn phải hiểu rõ cảm xúc, ngưỡng chịu đau, mức độ hợp tác và tâm lý của từng bệnh nhân.
Robot có thể hỗ trợ các động tác trị liệu lặp đi lặp lại, nhưng sẽ rất khó để:
- Thấu hiểu và động viên người bệnh đang chán nản hoặc mất hy vọng
- Điều chỉnh bài tập tùy theo cảm giác đau và sức chịu đựng của từng cá nhân
- Giao tiếp, lắng nghe, đồng hành như một “người bạn trị liệu”
Chính sự giao tiếp cảm xúc và kỹ năng xử lý linh hoạt là điều khiến ngành này vẫn rất “người” và khó thay thế.
AI và robot – Công cụ hỗ trợ, không phải thay thế
Hiện nay, robot và các hệ thống AI đang được sử dụng trong VLTL & PHCN để:
- Ghi nhận dữ liệu vận động
- Phân tích chuyển động, thiết kế bài tập phù hợp
- Hỗ trợ tập luyện với robot phục hồi tay chân sau tai biến
- Theo dõi tiến độ phục hồi qua app thông minh
Tuy nhiên, tất cả các hệ thống này đều cần có sự giám sát, điều chỉnh và hướng dẫn từ kỹ thuật viên con người.
AI giỏi trong việc cung cấp số liệu, nhưng không thể đưa ra quyết định có tính nhân văn – thứ mà mỗi kỹ thuật viên cần làm hàng ngày.
Học ngành VLTL & PHCN – Bền vững trong thời đại công nghệ
Chính vì mang tính nhân văn và khó bị thay thế, ngành Vật lý trị liệu & Phục hồi chức năng đang trở thành một trong những ngành học “an toàn với AI” trong tương lai.
Tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Y Dược Hà Nội, sinh viên theo học ngành này sẽ được đào tạo:
- Chuyên sâu kiến thức giải phẫu, bệnh học, phục hồi chức năng
- Thực hành kỹ thuật VLTL: xoa bóp, điện trị liệu, nhiệt trị liệu, bài tập vận động
- Ứng dụng công nghệ mới như máy tập phục hồi chức năng, phần mềm theo dõi bệnh nhân
- Thực tập tại bệnh viện, trung tâm phục hồi uy tín
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể làm việc tại:
- Bệnh viện tuyến Trung ương và địa phương
- Trung tâm phục hồi chức năng
- Phòng khám chuyên khoa VLTL
- Trung tâm chăm sóc người cao tuổi, thể thao – vận động
- Có cơ hội du học, làm việc tại Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc…
Kết luận: Robot và AI chỉ là công cụ, không thể thay thế trái tim người làm nghề
Ngành Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng là một lĩnh vực của “bàn tay và trái tim”, nơi mà sự tận tâm, kỹ năng giao tiếp, cảm xúc và sự linh hoạt không thể lập trình được bằng thuật toán.
Trong thời đại công nghệ, kỹ thuật viên giỏi là người biết sử dụng robot và AI như trợ lý thông minh, chứ không bị chúng thay thế. Học ngành VLTL & PHCN chính là lựa chọn vừa nhân văn – vừa hiện đại – vừa bền vững cho tương lai.
